Độ sắc nét là một khái niệm căn bản trong nhiếp ảnh, vì thế để chụp ảnh giỏi hơn bạn phải học cách để chụp sắc nét. Điểm mấu chốt để có được những bức ảnh sắc nét là biết tất cả các nguyên nhân làm mờ ảnh. Một khi đã biết tất cả các lỗi có thể mắc phải, việc chụp ảnh sắc nét với bạn chỉ còn là vấn đề phối hợp giữa tay và mắt mà thôi.
Lỗi back-focus
Back-focus là nỗi ám ảnh khó chịu của hầu như tất cả các nhiếp ảnh gia, đó là khi bạn nghĩ mình đang lấy nét tự động một vật thể chính nhưng máy ảnh lại lấy nét vào vật thể ở phía sau, làm hỏng bức hình. Lỗi back-focus xảy ra chủ yếu trong các trường hợp bạn lấy nét ở gần một hàng rào/ tấm chắn giữa vật thể chính và phông nền.
Cách duy nhất để sửa lỗi này là lưu ý những tình huống có thể xảy ra lỗi. Nếu đang chụp ảnh ở gần một hàng rào hay tấm chắn bạn cần cẩn thận hơn, hoặc có thể khóa nét ở một vùng khác an toàn hơn trước khi quay lại với khung hình cũ. Liên tục chú ý xem đã lấy nét chính xác chưa, nếu bạn có một thiết bị lưu trữ ảnh thì cũng không hại gì khi chụp thêm một vài bức ảnh để chắc chắc là đã lấy nét đúng.
Tốc độ cửa trập quá chậm khi chụp ảnh bằng tay
Kinh nghiệm kinh điển là tốc độ cửa trập phải luôn luôn dựa trên tiêu cự ống kính để bù trừ cho độ rung của máy ảnh tay cầm.Ví dụ nếu bạn dùng ống kính góc rộng như ống 30mm, tốc độ cửa trập tối thiểu phải là 1/30 giây để đảm bảo ảnh sắc nét. Nếu bạn dùng ống kính chụp xa như ống 200mm, lưu ý này thậm chí còn quan trọng hơn vì tốc độ cửa trập phải là 1/200 giây để bù trừ cho độ rung do tay.
Những nhiếp ảnh chụp ảnh ở chế độ ưu tiên khẩu độ thường bị lỗi này khi không để ý đến tốc độ cửa trập, tốc độ cửa trập có thể quá thấp so với thông số có thể chấp nhận được.
Hãy nhớ rằng nếu dùng cảm biến cỡ nhỏ hoặc cảm biến micro four thirds, bạn phải biết tiêu cự ống kính đúng kính thước (full-frame) tương ứng để tính toán tốc độ cửa trập tối thiểu cần thiết.Ví dụ, nếu bạn dùng cảm biến cỡ nhỏ với tiêu cự 1.5và đang dùng ống kính 200mm, tốc độ cửa trập tối thiểu yêu cầu là 200mm x 1.5 = 300 hay 1/300 giây.
Tốc độ cửa trập quá chậm để bắt chuyển động
Để bắt chuyển động bạn cần phải sử dụng tốc độ màn trập nhanh. Các thông số mà tôi sử dụng là 1/250 giây khi chụp người đang đi bộ. Tốc độ cửa trập cho chụp hình chạy bộ hoặc chơi thể thao có thể ở giữa 1/500 hoặc 1/1000 tùy thuộc vào tốc độ, nhưng tất cả phụ thuộc vào tốc độ của chủ thể đang chuyển động. Phải chắc chắn lưu ý hơn tới tốc độ cửa trập khi chụp vật thể đang chuyển động (đặc biệt là khi chụp ở chế độ ưu tiên khẩu độ)
Lấy nét vào mắt khi chụp chân dung
Nếu bạn đang chụp chân dung, đặc biệt là với một độ sâu trường ảnh nông và cận cảnh, cần phải lấy nét vào mắt (trừ khi bạn có chủ đích khác vì mục đích sáng tạo). Lấy nét vào mũi hoặc má đều không đủ đẹp, nhất định phải lấy nét vào mắt. Tôi không thể nhớ nổi đã làm hỏng bao nhiêu bức chân dung vì lấy nét vào tai chứ không phải là mắt của mẫu.
Nâng ISO không đủ cao
Trong các trường hợp bạn đang không cố chụp độ sâu trường ảnh hẹp, nâng ISO thường sẽ là một kỹ thuật nhiếp ảnh rất tốt, thậm chí có khi lên đến 1600, 3200 hoặc 6400 tùy thuộc vào máy ảnh của bạn và ánh sáng. Nâng ISO sẽ cho phép tốc độ màn trập nhanh hơn để bù trừ độ rung khi chụp ảnh bằng tay,bắt chuyển động, và với một khẩu độ nhỏ hơn bạn có thể có độ sâu trường ảnh lớn hơn.Các nhiễu hạt (grain/noise) do nâng ISO thường không đang kể so với độ sắc nét tăng thêm của bức ảnh.
Không dừng hẳn để chụp ảnh
Đây là điều làm tôi khó chịu nhất, tôi thường thấy điều này khi mọi người đang đi du lịch và bị quá khích bởi môi trường xung quanh. Nếu bạn đang định chụp ảnh, hãy chắc chắn là bạn đứng hẳn lại. Dùng một giây để lấy khung hình trước khi chụp. Nếu bạn chụp ảnh khi đang di chuyển, ảnh sẽ bị hơi mờ, trừ khi bạn sử dụng một tốc độ cửa trập cực nhanh.
Không làm sạch mặt trước ống kính
Những vết ố trên ống kính sẽ làm giảm độ sắc nét và làm hỏng một số bức ảnh của bạn. Hãy mang theo giẻ lau hoặc dùng một chiếc áo T-shirt mềm để làm sạch ống kính.
8.Không lấy nét được trong bóng tối
Khả năng tự động lấy nét của máy ảnh, đặc biệt là với các máy ảnh entry-level (máy ảnh dùng cho người mới chụp) sẽ giảm đáng kể ở những nơi tối hơn. Hãy chắc chắn chú ý hơn tới điểm máy ảnh đang khóa nét, cố gắng tìm các vật thể trắng, sáng bóng hoặc tương phản để khóa nét ở đó. Nếu vẫn không được, hãy lấy nét bằng tay.
Sử dụng một ống kính với độ mở lớn hơn (như ống kính 50mm /1.8) sẽ hữu ích trong trường hợp này, nó sẽ sử dụng điểm lấy nét trung tâm trong máy ảnh. Ống kính này là loại lấy nét điểm (cross-point type)và thường có thể lấy nét tốt hơn trong điều kiện ánh sáng kém.
Lỗi khi dùng chân máy
Khi sử dụng một chân máy có ba chân, bạn nên chắc chắn không bao giờ chạm vào nó khi đang chụp ảnh. Kể cả giữ chân máy để nó vững hơn cũng sẽ làm mờ ảnh. Hãy sử dụng một thiết bị điều khiển dây bấm mềm hoặc cài đặt máy ở chế độ chụp ảnh sau hai giây.
Đặc biệt chú ý đến chân máy khi chụp ảnh vào ngày gió. Gió có thể làm rung máy gây mờ ảnh. Để tránh việc này, hãy cố gắng chụp ảnh ở giữa những đợt gió và thậm chí xem xét nâng ISO lên để tốc độ cửa trập nhanh hơn.
Chụp phơi sáng mười giây giữa những đợt gió sẽ dễ hơn nhiều so với chụp phơi sáng 30 giây
Cuối cùng, hãy chắc chắn bạn đã tắt chế độ ổn định hình ảnh khi chụp ảnh trên chân máy. Dù điều này có thể không ảnh hưởng đến một số dòng máy ảnh mới nhưng đó luôn luôn là một thói quen tốt. Hệ thống ổn định hình ảnh có thể gây ra các rung động nhỏ cho máy ảnh trong khi máy đang đứng im hoàn toàn. Ví dụ bạn chụp ảnh sàn gỗ đi. Sẽ rất dễ mờ.
Hãy gạt bỏ ngay 9 lỗi làm mờ ảnh trên để có những bức ảnh sắc nét nhất!
